ไมโครมิเตอร์ คือ เครื่องมือวัดขนาดที่มีความแม่นยำสูง และสามารถวัดได้ทั้งหน่วยมิลลิเมตร (Metric) และหน่วยนิ้ว (Imperial) ให้ค่าวัดที่ละเอียดถึง 0.001 มิลลิเมตร ในการวัดแบบ Metric และ 0.0001 นิ้ว ในการวัดแบบ imperial ซึ่งโดยส่วนมากจะใช้กับงานที่เกี่ยวกับวิศวะกร ที่ต้องการความแม่นยำสูง
ไมโครมิเตอร์ ให้ความแม่นยำในการวัดกว่าเครื่องวัดอื่นๆ เช่น เวอร์เนีย คาลิเปอร์ หรือ ไดอัล คาลิปเปอร์ ซึ่งก็ขึ้นอยู่กับการใช้งานว่าจำเป็นที่ต้องละเอียดขนาดไหน ซึ่งไมโครมิเตอร์ ใช้วัดความกว้าง ความยาว ความหนา ความต่างระดับ ความลึก หรือเส้นผ่านศูนย์กลางของวัตถุ และเมื่อพูดถึงคำว่า ไมโครมอเตอร์ โดยรวมจะหมายถึง ไมโครมิเตอร์ภายนอก ตามภาพประกอบด้านล่าง
- โครง (Frame) : ลักษณะเป็นรูปตัว C ทำหน้าที่ยึดส่วนประกอบต่าง ๆ เข้าด้วยกัน มีรูปทรงและขนาดที่หลากหลาย ซึ่งช่วยให้สามารถใช้งานไมโครมิเตอร์ได้ตามต้องการ โดยทั่วไปบนโครงจะระบุแบรนด์ ช่วงการวัด และค่าความละเอียดแสดงไว้
- แกนรับ (Anvil) : ลักษณะเป็นเพลากลมตันประกอบยึดอยู่กับโครง ใช้สำหรับรองรับชิ้นงานในขณะทำการวัด ทํามาจากเหล็กหล่อมีความแข็งแรงทนทาน
- แกนหมุน (Spindle) : มีลักษณะเป็นเพลากลมอยู่คู่กับแกนรับ สามารถเคลื่อนเข้า-ออก เพื่อทำการวัดขนาดชิ้นงาน
- ตัวยึดแกนหมุน (Spindle Lock) : ใช้ล็อกแกนวัดไม่ให้เคลื่อนที่ เพื่อการอ่านค่าที่แม่นยำ ไมโครมิเตอร์บางรุ่นเป็นแบบหมุนนอต และบางรุ่นเป็นก้านเล็กๆ สามารถโยกเพื่อล็อกหรือคลายล็อก
- ปลอกวัด (Sleeve) : ลักษณะเป็นก้านทรงกระบอก มีขีดสเกลหลักอยู่ตลอดความยาว และมีเส้นขีดยาวในแนวนอน เรียกว่า เส้นอ้างอิง (Index Line)
- ปลอกหมุนวัด (Thimble) : มีลักษณะเป็นปลอกทรงกระบอกสวมอยู่กับก้านสเกล ทำหน้าที่หมุนแกนวัดเข้าหาชิ้นงาน มีขีดสเกลอยู่รอบเพื่ออ่านค่าละเอียด
- หัวหมุนกระทบเลื่อน (Ratchet knob) : อยู่ที่ปลายด้ามจับของไมโครมิเตอร์ ทำหน้าที่เป็นประแจวัดแรงบิดในตัว (Torque Wrench) เพื่อจำกัดแรงบิดป้องกันไม่ให้หมุนแกนวัดแน่นหรือหลวมเกินไป
